Nowogrodziec przed II wojną światową funkcjonował pod niemiecką nazwą Naumburg. W 1233 r. został lokowany na prawie niemieckim. Około 1247 r. sprowadzono do miasta siostry magdalenki, które przebywały w nim do 10 października 1810 r. Pod koniec XIII w. wybuchł wielki pożar, a parę lat po nim ponad połowa mieszkańców została zdziesiątkowana przez zarazę.
W 1413 r. siostry magdalenki otrzymały prawa sądownicze nad mieszkańcami. 21 września 1500 r. z inicjatywy sióstr uruchomiono pierwszy wodociąg. W połowie XVI w. do miasta przybywa Janos Anders z Bolesławca i zakłada pierwszy warsztat ceramiczny. W Bolesławcu nie otrzymał zgody na otwarcie własnej pracowni, więc przeniósł się do pobliskiego Nowogrodźca.
W 1651 r. miasto zamieszkiwało ponad 1000 osób, a w drugiej połowie XVII w. powstał barokowy kompleks klasztoru magdalenek, cech garncarzy oraz wzniesiono pierwszy murowany ratusz.
Wiek XVIII to czas pożarów, najtragiczniejszy w skutkach miał miejsce 8 sierpnia 1717 r., kiedy to od uderzenia pioruna spłonęło niemal całe miasteczko i część zabudowań klasztornych.
Na samym początku XIX wieku nastąpiła powódź w mieście, powodując wielkie zniszczenia. W 1853 r. mistrz garncarski August Franke wykonał wielki garniec o pojemności 3107 litrów, czyli ok. 2 razy większy do wielkiego garnca mistrza Joppego z Bolesławca. Był to przejaw rywalizacji miedzy miastami o prestiż w regionie.
Pod koniec XIX w., dzięki fundacji Rudolpha Simona, wzniesiono w południowej części miasta wieżę widokową. W 1904 r. miasteczko otrzymało połączenie kolejowe, znajdujące się na linii Zebrzydowa-Lubań. Pod koniec II wojny światowej zniszczeniu uległ dawny klasztor magdalenek. W latach 60. XX w. Nowogrodziec liczył 2075 mieszkańców, a 2005 roku miejscowość zamieszkiwało 4056 osób.
Dziś piękno i osiągnięcia dawnego Nowogrodźca możemy podziwiać na starych kartach pocztowych i zdjęciach, które przetrwały do naszych czasów.
Sebastian Zielonka – historyk, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego. Specjalizacja: archiwistyka i dokumentalistyka konserwatorska. Interesuje się historią regionu i życia społecznego Europejczyków w XX wieku. W wolnym czasie podróżuje.
Źródła:
„Sudety” 2007, nr 5.
Dolny Śląsk. Monografia historyczna, pod redakcją W. Wrzesińskiego, Wrocław 2006 r.