Miejsce 1. Rafał Trzaskowski – 50,3%
Miejsce 2. Karol Nawrocki – 49,7%
Badanie exit poll – czym jest i jak działa?
Badanie exit poll to ankieta prowadzona w dniu wyborów bezpośrednio przy wyjściach z lokali wyborczych. Ankieterzy pytają losowo co-któregoś (zwykle co 10.) wychodzącego wyborcę o to, na kogo oddał głos, a respondenci samodzielnie wrzucają wypełnioną, anonimową kartę do specjalnej urny. Celem jest szybkie oszacowanie procentowego poparcia dla kandydatów/komitetów oraz frekwencji – wyniki poznajemy już kilka minut po zamknięciu lokali, na długo przed ogłoszeniem danych przez PKW.
Dlaczego exit poll jest tak cenny?
Prognoza + kontekst – poza wynikiem głosowania badanie dostarcza bogatych informacji o strukturze elektoratów (płeć, wiek, wykształcenie, miejsce zamieszkania), przepływach wyborców między poprzednimi a bieżącymi wyborami oraz frekwencji w poszczególnych grupach. Tego PKW nie publikuje. (Ipsos)
Szybkość i dokładność – przy dobrze zaprojektowanej próbie błąd statystyczny wynosi średnio ±2 pkt proc., co pozwala bardzo precyzyjnie odtworzyć wynik jeszcze w wieczór wyborczy.
Kluczowe różnice między exit poll a sondażem przedwyborczym
Moment zbierania danych – sondaże preferencji prowadzi się tygodnie lub dni przed głosowaniem, gdy część respondentów wciąż się waha. Exit poll realizowany jest po oddaniu głosu, gdy decyzja jest ostateczna. Dobór respondentów – w exit poll biorą udział wyłącznie osoby, które faktycznie zagłosowały; klasyczny sondaż obejmuje pełnoletnich obywateli bez względu na to, czy pójdą na wybory.
Jak zapewnia się reprezentatywność i wiarygodność?
Losowanie lokali – Ipsos wybiera ok. 800–900 obwodowych komisji z całej Polski metodą warstwowo-proporcjonalną (województwo × wielkość miejscowości) z wyłączeniem obwodów zamkniętych i zagranicznych.
Praca ankieterów – przy każdym wylosowanym lokalu dyżuruje para lub trójka ankieterów, zapraszając respondentów według ustalonego klucza (np. co 10. wyborca).
Zbieranie i przesyłanie danych – papierowe ankiety są natychmiast kodowane w aplikacji mobilnej, a zapisy spływają w czasie rzeczywistym do centralnego systemu, gdzie kilkudziesięcioosobowy zespół analityków kontroluje jakość i oblicza wstępne wyniki.
Exit poll, late poll i margines błędu
Late poll to aktualizacja exit poll o oficjalne protokoły z tych samych komisji – jest jeszcze dokładniejsza, bo eliminuje problem odmów udziału i próbkowania. Błąd statystyczny jest nieunikniony, bo Ipsos opiera się na próbie, a nie pełnym spisie głosujących. Przy niewielkich różnicach (np. komitet z poparciem 5,1 % przy progu 5 %) trzeba uwzględniać ±2 pkt proc. i zachować ostrożność w interpretacji. Odmowy udziału, warunki pogodowe czy skrupulatne przestrzeganie procedury mogą wpływać na dokładność. Przy bardzo wyrównanej rywalizacji exit poll raczej pokazuje tendencję niż pewne rozstrzygnięcie – ostateczny wynik zawsze potwierdza PKW po zliczeniu wszystkich głosów.