Tymczasem jakość i długość snu mają ogromne znaczenie dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego. Przewlekłe niewyspanie może mieć poważne konsekwencje.
Jak sen wpływa na odporność?
Układ odpornościowy, który chroni nas przed infekcjami, potrzebuje odpowiedniej ilości snu do prawidłowego funkcjonowania. W czasie nocnego odpoczynku organizm produkuje cytokiny, czyli białka, które pomagają zwalczać stany zapalne. Osoby, które regularnie sypiają mniej niż 6-7 godzin na dobę, są bardziej narażone na przeziębienia, grypę i inne infekcje.
Brak snu może wpływać również na liczbę limfocytów T – komórek odpornościowych, które niszczą komórki zakażone wirusami i komórki nowotworowe. Co to oznacza? Chroniczne niedosypianie i przewlekłe zmęczenie zwiększają także ryzyko rozwinięcia się chorób przewlekłych.
Czy przy pomocy snu można kontrolować wagę?
Tak. Sen ma ogromny wpływ na gospodarkę hormonalną, która jest jednym z czynników regulujących apetyt i metabolizm. Zbyt krótki lub często przerywany sen może zaburzyć równowagę hormonów odpowiedzialnych za uczucie sytości i głodu. Osoby niewyspane mogą zmagać się ze zwiększonym apetytem i ochotą na wysokokaloryczne, tłuste i słodkie potrawy.
Co więcej, brak snu może zmieniać wrażliwość organizmu na insulinę, przez co zwiększa ryzyko insulinooporności i cukrzycy typu 2. Jeżeli organizm nie ma czasu na właściwą regenerację, trudniej mu prawidłowo przeprowadzać procesy metaboliczne. Regularny wysokiej jakości sen pomaga także utrzymać prawidłowy poziom glukozy we krwi. Wpływa również na poziom energii. Osoba wyspana przeważnie ma więcej siły i chęci do działania, co ułatwia podejmowanie aktywności fizycznej i spalanie kalorii w ciągu dnia.
Jakie znaczenie dla psychiki ma sen?
Jakościowy nocny odpoczynek jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania mózgu. To właśnie w czasie snu umysł przetwarza wszystkie informacje, które zebrał w ciągu dnia, przepracowuje emocje i pozbywa się „zbędnych” danych. Brak snu znacząco obniża koncentrację, osłabia kreatywność, negatywnie wpływa na pamięć i spowalnia reakcje. Równie poważne konsekwencje pojawiają się w sferze emocjonalnej. Chroniczne niewyspanie zwiększa ryzyko stanów lękowych i depresji.
Zaburzenia snu mogą być zarówno objawem, jak i przyczyną wielu problemów psychicznych. Sen pomaga odciążać układ nerwowy i wspiera mechanizmy, które regulują jego funkcjonowanie. Dzięki temu zwiększa odporność mentalną i zdolności umysłowe, co z kolei przekłada się na lepsze radzenie sobie ze stresem i codziennymi wyzwaniami.
Jak poprawić jakość snu?
Aby lepiej odpoczywać, nie trzeba wprowadzać rewolucji do swojego trybu życia. Wystarczy kilka drobnych zmian. Przede wszystkim warto zadbać o regularny rytm dobowy, czyli kłaść się spać i wstawać codziennie o podobnych porach. Przed położeniem się do łóżka dobrze jest odłożyć telefon i chwycić książkę, aby pozwolić oczom odpocząć od ekranu.
Istnieją także zioła oraz suplementy diety, które można stosować, aby usprawnić proces zasypiania. Apteka dla Rodziny dostarcza więcej informacji na ich temat.