Profesor Czarnecka stworzyła Turniej Wiedzy o Sztuce, by wzbogacić odbiór świata przez młodych ludzi i nauczyć ich szacunku dla dorobku artystycznego w Polsce i na świecie. Dziś absolwenci Turniejów to w dużej mierze historycy sztuki, artyści, fotograficy, reżyserzy, scenografowie, humaniści, świadomi odbiorcy sztuki.
W trakcie przemian ustrojowych los Turnieju zawisł na włosku. Funkcjonuje dziś dzięki współpracy ważniejszych bolesławieckich instytucji oraz zaangażowaniu byłych uczniów profesor Czarneckiej.
Marek Haniszewski, uczeń pani profesor, nauczyciel i absolwent Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu, pierwszy zauważył niebezpieczeństwo likwidacji Turnieju. W 2000 roku, po zmianach administracyjnych, nie znalazła się żadna instytucja chcąca podjąć się jego organizacji. Marek Haniszewski udał się do Muzeum Ceramiki, do ówczesnej dyrektorki Teresy Wolanin. Dzięki jej staraniom oraz współpracy z Powiatowym Centrum Edukacji i Kształcenia Kadr oraz z Alicją Krzyszczak, ówczesną dyrektorką Gimnazjum nr 3 w Bolesławcu, Turniej znów zaistniał pod nazwą Powiatowego Turnieju Wiedzy o Sztuce.
Dziś funkcjonuje na wysokim poziomie i odbywa się na Zamku w Kliczkowie, dzięki staraniom nowej dyrektorki Muzeum Ceramiki Annie Bober-Tubaj. Bierze w nim corocznie udział średnio 50 dzieci ze szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu powiatu bolesławieckiego. Patronatem honorowym objęli Turniej prezydent miasta Bolesławca, Piotr Roman i Starosta Powiatu Bolesławieckiego, Cezary Przybylski.
Marek Haniszewski, który zainicjował ratowanie Turnieju, podkreśla rolę wszystkich osób i instytucji, które działały wspólnie i wsparły tę inicjatywę. – Bez tej pomocy, bez wsparcia dyrektorki Muzeum Ceramiki, Starosty, Prezydenta, Centrum Szkolenia, Gimnazjum nr 3 i jego dyrekcji, Turniej nie mógłby dalej istnieć. Ta pozytywna współpraca warta jest podkreślenia – mówi Marek Haniszewski. Anna Bober-Tubaj podkreśla z kolei rolę Haniszewskiego. – To on wydeptał ten Turniej, w pewien sposób zmuszając nas do działania – mówi dyrektorka Muzeum.
– To nie są dobre czasy dla sztuki – mówi Marek Haniszewski. – W ramach reformy oświaty przedmiot nazwany sztuka, traci na swojej randze. Jego godziny są okrajane i zamienia się go w naukę rysowania lub śpiewania. Nie każde dziecko ma taki talent. Ale każdy uczeń może poznać dziedzictwo kulturowe człowieka. Coś co przekazywane jest nam w spadku od pokoleń. Taką wiedzę można miarodajnie ocenić. A dodatkowo każdy dziedzic powinien wiedzieć, jaki ma majątek, z czego może czerpać i czym dysponować. To jest wartość poznania historii sztuki. A najważniejsze jest to, że w sztuce nie ma granic, nie ma uprzedzeń i że należy do nas wszystkich, pozwalając odkrywać bogatszy i piękniejszy świat – tłumaczy Haniszewski.
Marek Haniszewski marzy o tym, by dziedzictwo profesor Czarneckiej zostało upowszechnione w całej Polsce. Dzięki staraniom Anny Bober-Tubaj Powiatowy Turniej Wiedzy o Sztuce otrzymał 19 maja imię Jolanty Ajlikow-Czarneckiej.
W tegorocznym Powiatowym Turnieju Wiedzy o Sztuce im Jolanty Ajlikow-Czarneckiej zwyciężyli:
Szkoła Podstawowa
- Paulina Jarosz ze Szkoły Podstawowej w Kruszynie
- Martyna Ostańska ze Szkoły Podstawowej nr 5 w Bolesławcu
- Daniel Wołoszyn ze Szkoły Podstawowej w Nowogrodźcu
- Dariusz Gołębiewski ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Bolesławcu
- Nicola Bober ze Szkoły Podstawowej w Nowogrodźcu
Gimnazjum
- Michał Kowalski z I Prywatnego Gimnazjum w Bolesławcu
- Martyna Stopyra z II Prywatnego Gimnazjum w Bolesławcu
- Rafał Ryżewski z Gimnazjum Społecznego nr 4 w Bolesławcu.
- Justyna Kozinoga z I Prywatnego Gimnazjum w Bolesławcu
- Anna Kuśmierczyk z Gimnazjum w Nowogrodźcu
Krótka historia Turnieju Wiedzy o Sztuce
- W 1972 roku Jolanta Ajlikow-Czarnecka, w tym czasie wizytator i metodyk przy Wydziale Oświaty w Bolesławcu i później przy Kuratorium w Jeleniej Górze, powołała do życia Turniej Wiedzy o Sztuce dla uczniów szkół podstawowych, w celu upowszechniania wiedzy i kultury plastycznej dzieci i młodzieży oraz nauczycieli plastyki.
- W 1976 roku jej staraniem rozszerzono zasięg Turnieju na całe województwo. Jednocześnie Turniej zaczął być traktowany na równi z innymi turniejami przedmiotowymi. Punktacja za udział w nim była doliczana do osiągnięć uczniowskich. Podniosło to rangę Turnieju.
- W 1977 roku Instytut Kształcenia Nauczycieli podczas ogólnopolskiej konferencji rekomenduje Turniej jako doskonałą metodę na upowszechnianie wiedzy o kulturze i sztuce. Od tego czasu staje się on Międzywojewódzkim Turniejem Wiedzy o Sztuce Uczniów Szkół Podstawowych – uczestniczą w nim województwo legnickie i jeleniogórskie.
- W 2000 roku, po przeprowadzonej reformie administracyjnej, nie ma organu, który chciałby się zainteresować dalszą organizacją Turnieju. Dzięki staraniom nauczyciela Marka Haniszewskiego Turniej nie przestaje istnieć, ale ma tylko zakres powiatowy.
- W 2001 roku organizatorem Turnieju zostają Muzeum Ceramiki i Gimnazjum Samorządowe nr 3 w Bolesławcu.
- W 2003 roku honorowy patronat nad Powiatowym Turniejem Wiedzy o Sztuce obejmują Starosta Powiatu Bolesławieckiego i Prezydent Miasta Bolesławca.
- W 2006 rok dzięki staraniom Anny Bober-Tubaj, dyrektorki Muzeum Ceramiki, eliminacje Turnieju przeniesiono na Zamek Kliczków.
- W 2009 roku Powiatowemu Turniejowi Wiedzy o sztuce nadane zostało imię Jolanty Ajlikow-Czarneckiej.
(informacja GH)