Parowa to rozłożysta wieś, położona w środku lasów nad rzeką Czerną Wielką. Do 1945 roku funkcjonowała pod niemiecką nazwą Tiefenfurt. Od początku swego istnienia miejscowość była podzielona na dwie części: lewobrzeżną i prawobrzeżną. To wpłynęło na podział granicy powiatów. Jedna część miejscowości należała do powiatu zgorzeleckiego, a druga do bolesławieckiego. Dopiero w 1938 roku obie części miejscowości scalono i włączono do powiatu bolesławieckiego.
Osada w pierwszych wiekach swego istnienia słynęła z pracy smolarzy, hutników i węglarzy (zajmowali się oni tworzeniem węgla drzewnego). Tradycja wypalania drewna zanikła pod koniec XIX wieku. Z historią miejscowości powiązane były nazwiska rodów m.in. Penzigów, Solmsów i Rechenbergów.
Od początku XIX w. Parowa słynęła w regionie z produkcji wyrobów ceramicznych. 28 stycznia 1808 r. założono w miejscowości pierwszą fajansarnię, następnie przekształconą w 1865 r. w zakład produkcyjny. Na początku XX wieku działały tu 3 fabryki i jedna malarnia. W okresie międzywojennym właściciel fabryki porcelany Tuppack wybudował szklarnie, w których uprawiał egzotyczne rośliny z Ameryki Południowej.
Jednym z najciekawszych zabytków miejscowości jest kościół św. Antoniego, wybudowany w XV wieku, a według niektórych źródeł – jego korzenie sięgają XIII wieku.
W 1530 roku mieszkańcy osady przeszli na protestantyzm, a jednym z pierwszych pastorów był Urban Bellner, wyświęcony w 1544 roku przez Marcina Lutra w Wittenberdze.
Tradycje edukacyjne miejscowości sięgają pierwszej połowy XVI wieku, kiedy to powstała szkoła wiejska. Uczono w niej pisania, czytania i religii. W przedwojennym budynku szkoły od 19 listopada 1946 roku kontynuuje się tradycję oświatową, a pierwszym powojennym kierownikiem placówki był pan Jóźwiak.
W 1825 roku wieś zamieszkiwało 430 osób. Wraz z rozwojem fabryk liczba ludności wzrosła do 1346 mieszkańców w 1939 roku, a obecnie liczy około 960 osób.
Dziś interesującą i ciekawą architekturę dawnej Parowej możemy podziwiać na starych kartach pocztowych, które przetrwały zawirowania historii.
Sebastian Zielonka – historyk, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego. Specjalizacja: archiwistyka i dokumentalistyka konserwatorska. Interesuje się historią regionu i życia społecznego Europejczyków w XX wieku. W wolnym czasie podróżuje.
Źródła: W. Bena, A. Paczos, Z biegiem Kwisy, Lubań 2009; Dolny Śląsk – monografia historyczna, pod red. W. Wrzesińskiego, Wrocław 2006.