19 marca 2018 roku zdemontowano pomnik stojący od 1966 roku na skwerze przy dworcu PKP w Bolesławcu. Bolesławianie nazywali go Światowidem. Pomnik miał kształt kolumny pokrytej ceramicznymi kaflami, na której szczycie były ceramiczne maski. Symbolizowały one osoby związane z chrztem Polski: Mieszka I, jego żonę Dobrawę i pierwszego polskiego króla Bolesława Chrobrego. Autorem pomnika był krakowski artysta Leon Dziedzic, uczeń Franciszka Xawerego Dunikowskiego. Jako ciekawostkę podamy, że Leon Dziedzic jest też autorem innego bolesławieckiego pomnika poświęconego II Armii Wojska Polskiego stojącego przy ulicy generała Augusta Emila Fieldorfa „Nila”.
Historia renowacji Światowida
Pomnik nazywany Światowidem powstał podczas jednego z odbywających się cyklicznie w Bolesławcu plenerów ceramiczno-rzeźbiarskich. Zabrano go w 2018 roku do renowacji. Pomnik był w fatalnym stanie technicznym.
– Ceramiczne okładziny trzonu uległy rozwarstwieniu i popękaniu, część z nich odspoiła się od konstrukcji nośnej i odpadła, ulegając zniszczeniu – informuje rzeczniczka miasta Agnieszka Gergont. – Powodem była ekspozycja zewnętrzna pomnika i długotrwałe oddziaływanie niekorzystnych warunków atmosferycznych jak deszcz, mróz, silne nasłonecznienie. Złuszczeniu uległo także szkliwo górnej partii pomnika (hełm), gdzie na skutek nieprawidłowego wyprofilowania oraz spękań technologicznych w czasie wypału, zatrzymywała się woda, przyspieszając procesy destrukcyjne. Daleko idącej korozji uległa także sama żelbetowa konstrukcja. W dość dobrym stanie zachował się jedynie kamienny cokół, ten element wymagał jednak czyszczenia i impregnacji.
Jego renowację zlecono związanemu z BOK – MCC rzeźbiarzowi Mateuszowi Grobelnemu. Prace miał sfinansować Urząd Miasta Bolesławca, a nadzorem kronikarskim miało się zająć Muzeum Ceramiki.
W 2019 roku spytaliśmy ponownie, co z pomnikiem. Odpowiedziano nam, że renowacją Światowida nadal zajmuje się rzeźbiarz Mateusz Grobelny, a prace nadzoruje Muzeum Ceramiki.
W 2021 roku Agnieszka Gergont rzeczniczka UM znów zapytana o losy pomnika odpowiedziała, że rozważane jest umieszczenie pomnika w grupie innych rzeźb ceramicznych przewidzianych do ekspozycji przy lub na posesji Muzeum Ceramiki (okolice nowej siedziby – park przy ul. Zgorzeleckiej). Przypomniała też, że pomnik został zdemontowany w celu przeprowadzenia prac rekonstrukcyjnych i renowacyjnych. Zdemontowany obiekt został zabezpieczony i zostanie wyremontowany pod nadzorem Muzeum Ceramiki w Bolesławcu.
W 2021 roku przestano wymieniać nazwisko rzeźbiarza Mateusza Grobelnego jako odpowiedzialnego za renowację pomnika. Artysta pracował w BOK -MCC, ale odszedł z pracy, mniej więcej po tym, jak stanowisko dyrektora objął Kornel Filipowicz.
Nowe miejsce dla pomnika jest, ale nie ma pieniędzy na renowację
Wszystkie ocalałe fragmenty pomnika są aktualnie w Miejskim Zakładzie Gospodarki Mieszkaniowej.
– Szacunkowa wartość renowacji to 100 000 zł – informuje Agnieszka Gergont. – Renowacja pomnika uzależniona jest od pozyskania zewnętrznych środków finansowych. Aktualnie brak jest naborów. Gmina Miejska Bolesławiec dwukrotnie składała wniosek o dofinansowanie zadania realizowanego ze środków pozostających w dyspozycji dyrektora Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej. Pomimo pozytywnej oceny formalnej, dofinansowanie nie zostało przyznane. Pomimo tego Urząd nie ustaje w poszukiwaniu możliwości finansowania lub dofinansowania kosztów realizacji zadania – zapewnia rzeczniczka.
Z powodu braku finansów nikt nie dokonał renowacji pomnika.
– Po przeprowadzonej konserwacji pomnik planowany jest do wyeksponowania w nowym miejscu na skwerze przy ul. Bolesława Chrobrego położonym w odległości ok. 200 m od pierwotnej lokalizacji. Rzeźba, usytuowana na płaskim terenie w otoczeniu zieleni będzie doskonale widoczna od strony jednej z głównych arterii miejskich. Na wskazanym terenie znajduje się już inna rzeźba ceramiczna, powstała podczas Pleneru Dolnośląskiego – „Orły” autorstwa Lecha Szutkowskiego. Ustawienie pomnika Leona Dziedzica w jej sąsiedztwie nada całemu skwerowi kontekst miejsca dedykowanego historii bolesławieckich plenerów – wyjaśnia rzeczniczka.