PTSD i depresja – w czym są podobne, a czym się różnią
Przede wszystkim warto pamiętać, że czym innym jest PTSD a czym innym depresja. Przyczyny i objawy obu tych stanów zaburzenia psychicznego mogą być zbliżone, jednak nie są tożsame. PTSD (post-traumatic stress disorder) to zaburzenie psychiczne, które zalicza się do grupy zaburzeń lękowych. Powstaje ono na skutek działania czynników generujących stres, czyli najczęściej różnorodnych traum. Mogą to być sytuacje zagrożenia życia swojego lub bliskiej osoby, naruszeniem fizycznej bądź psychicznej integralności w wyniku np. gwałtu, przemocy psychicznej, wypadków. W większości przypadków są to sytuacje niespodziewane, na które nikt nie jest w stanie się przygotować. Objawami PTSD są znaczne obniżenie nastroju i spadek libido, niekiedy myśli lub czyny samobójcze, anhedonia (stan, w którym nic nie sprawia nam radości), otępienie i niechęć do wykonywania jakichkolwiek czynności.
Jak widać, depresja jest doświadczana przez osoby z PTSD, jednak nie każda osoba mająca depresję jednocześnie jest w stanie stresu pourazowego. Najczęściej do zachorowań na depresję dochodzi na skutek silnie odczuwanego stresu, przykrych wydarzeń życiowych (które choć trudne, nie są tak ciężkie jak trauma) – rozwód, utrata pracy, rozstanie z partnerem, ale też niekiedy czynników endogennych. Niektóre osoby mają większą predyspozycję do zachorowań na depresję ze względu na obniżoną zdolność organizmu do zachowania równowagi hormonalnej i niewystarczającej produkcji serotoniny.
Symptomy PTSD – jak rozpoznać zespół stresu pourazowego?
Na PTSD składa się szereg różnych objawów psychiczno-emocjonalnych, a także fizycznych. Mogą się one pojawić zaraz po wystąpieniu traumatycznego wydarzenia lub dopiero po pewnym czasie. Do najczęściej występujących symptomów PTSD zalicza się:
- tzw. reminiscencje, czyli żywe wspomnienia dotyczące traumy, których nie da się pozbyć, są natarczywe i niespodziewane
- przygnębienie i mocne osłabienie nastroju
- strach
- izolowanie się od innych i zamykanie w sobie oraz czterech ścianach
- anhedonia, czyli niezdolność do odczuwania radości i przyjemności
- myśli lub czyny samobójcze
- niekontrolowanie własnych emocji, w szczególności gniewu.
Jeśli chodzi o fizyczne symptomy PTSD, najczęściej pojawiają się silne kołatania serca, podniesione ciśnienie krwi, brak apetytu, zawroty i bóle głowy, przyspieszony oddech, bezsenność. Oprócz tego, ponieważ osoby z PTSD chorują jednocześnie na depresję, do powyższych objawów dochodzą również te związane z tą jednostką chorobową: kompulsywne objadanie się lub zupełny brak apetytu, podatność na uzależnienia (oglądanie telewizji, palenie papierosów, spożywanie alkoholu). Taka odmiana depresji często nazywana jest depresją pourazową i występuje ona nawet pięciokrotnie częściej niż w pozostałej części populacji.
Leczenie PTSD
Leczenie stresu pourazowego obejmuje złożoną terapię, do której zalicza się zarówno stosowanie leków z kilku grup, jak również psychoterapii. Dobre wyniki przynosi stosowanie jednocześnie terapii indywidualnej i grupowej. Diagnozę PTSD stawia lekarz psychiatra na podstawie obszernego wywiadu oraz niekiedy rozmów z bliskim otoczeniem chorego. Za najskuteczniejszą formą terapii przy stanach stresu pourazowego uznaje się psychoterapię poznawczo-behawioralną.
Leki na depresje dostępne bez recepty to w rzeczywistości preparaty polecane w łagodnych stanach obniżenia nastroju. Pamiętajmy, że depresja jest chorobą i jako taka powinna być zawsze leczona pod okiem profesjonalisty – najlepiej przy pomocy leków wydawanych z przepisu lekarza i terapii. Preparaty ziołowe, delikatnie obniżające napięcie i ułatwiające zaśnięcie mogą być wsparciem dla tak prowadzonych działań medycznych, ale w przypadku depresji są niewystarczające.
PTSD – rokowania
Symptomy stresu pourazowego nie powinny być nigdy bagatelizowane. Chociaż znane są przypadki samodzielnego przeminięcia objawów stanu stresu pourazowego, konsekwencje takiego braku leczenia mogą być olbrzymie zarówno dla zdrowia psychicznego jak i fizycznego. Przewlekły stan PTSD trwa dłużej niż 3 miesiące, z okresowym zaostrzeniem się choroby. Leczenie PTSD wymaga wielu miesięcy pracy, niekiedy nawet lat. To, ile czasu będzie potrzebne na odzyskanie zdrowia, komunikowanie jest przez lekarza i jest kwestią indywidualną. Warto jednak mieć na względzie, że prawidłowo leczony stan stresu pourazowego w większości przypadków jest uleczalny, jeśli pacjent stosuje się do zaleceń terapeutycznych.