Czym jest rodzina zastępcza?
Rodzina zastępcza zapewnia opiekę i wychowanie dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej, a także dziecku niedostosowanemu społecznie. W wypełnianiu swoich funkcji rodzina zastępcza kieruje się dobrem przyjętego dziecka i poszanowaniem jego praw.
Czy wszystkie rodziny zastępcze są takie same?
Nie, istnieją różne rodzaje rodzin zastępczych:
- Spokrewnione z dzieckiem – rodzina, którą łączy pokrewieństwo z dzieckiem (dziadkowie, pełnoletnie rodzeństwo)
- Niezawodowe – które z dzieckiem wiąże dalszy stosunek pokrewieństwa (np. wujostwo, kuzynostwo) lub żaden
- Zawodowe – niespokrewnione z dzieckiem, które dzielą się na:
- rodziny specjalistyczne – w których umieszcza się dzieci niedostosowane społecznie albo dzieci z różnymi dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi, wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji.
W takiej rodzinie może wychowywać się w tym samym czasie nie więcej niż troje dzieci - rodziny pełniące funkcję pogotowia rodzinnego – umieszcza się w nich nie więcej niż troje dzieci na określony czas; do chwili unormowania sytuacji życiowej dziecka, na okres 4 miesięcy, ale nie dłużej niż do 8 miesięcy
- rodziny specjalistyczne – w których umieszcza się dzieci niedostosowane społecznie albo dzieci z różnymi dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi, wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji.
- Rodzinne domy dziecka – w których umieszczonych może być w tym samym czasie nie więcej niż ośmioro wychowanków.
Kto może być rodziną zastępczą?
Funkcję rodziny zastępczej mogą pełnić zarówno pary małżeńskie, jak i osoby samotne.
Według polskiego prawa, kandydaci na rodziców zastępczych powinni spełniać następujące warunki:
- dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej
- nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona
- wypełniają obowiązek alimentacyjny w przypadku, gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego
- nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych
- stan zdrowia pozwala im na właściwą opiekę nad dzieckiem, co potwierdza zaświadczenie lekarskie
- uzyskają opinię psychologa o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej
- mieszkają na stałe na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej
- mają odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokojenie jego indywidualnych potrzeb
- nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo
- w przypadku kandydatów na rodzinę zastępczą niezawodową – co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów.
Czy rodziny zastępcze mogą liczyć na jakąś pomoc?
Oczywiście, że tak. Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka na każde umieszczone dziecko, przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów jego utrzymania oraz dodatek wychowawczy:
- 694,00 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej
- 1 052,00 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego rodzinie zastępczej zawodowej, rodzinie zastępczej niezawodowej lub rodzinnym domu dziecka
- 500,00 zł miesięcznie – dodatek wychowawczy dla każdego dziecka w wieku do 18 roku życia umieszczonego w rodzinnej pieczy zastępczej.
Rodzinie zastępczej zawodowej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka przysługuje wynagrodzenie nie niższe niż kwota 2 000,00 zł brutto miesięcznie. Natomiast rodzinie zastępczej zawodowej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego przysługuje wynagrodzenie nie niższe niż kwota 2 600,00 zł brutto miesięcznie.
Oprócz pomocy finansowej rodziny zastępcze mogą uzyskać pomoc psychologiczną, pedagogiczną oraz wsparcie koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej.
Pamiętaj, że:
- rodzina zastępcza to nie adopcja
- opieka zastępcza sprawowana jest czasowo
- dziecko z rodziny zastępczej może wrócić do swojej rodziny, zostać adoptowane lub usamodzielnić się
- dziecko w opiece zastępczej ma specjalne potrzeby, wymaga uwagi i uczucia, cierpliwości i zrozumienia
- dziecko przebywające w rodzinie zastępczej potrzebuje także utrzymywania więzi z rodziną.
Najkorzystniejszym środowiskiem dla rozwoju dziecka jest dobrze funkcjonująca rodzina własna. Harmonijny rozwój człowieka w dużej mierze uzależniony jest od zaspakajanych potrzeb oraz środowiska rodzinnego, w jakim on wzrasta. Jednak gdy rodzina własna, mimo wszelkich zastosowanych wobec niej form pomocy, nie zapewnia dziecku prawidłowej opieki i wychowania, należy zapewnić mu zastępczą opiekę opartą na modelu wychowania rodzinnego, którą jest rodzinna piecza zastępcza.
Jeśli chciałbyś zostać rodzicem zastępczym:
- zgłoś się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu
- porozmawiaj z pracownikiem Zespołu Rodzinnej Pieczy Zastępczej
- sprawdź, czy spełniasz wszystkie warunki formalne
- omów te plany z najbliższą rodziną
- uwzględnij opinię swoich dzieci.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu, pl. Piłsudskiego 2, tel. 75 612 17 82, 88, 89
e-mail: [email protected]
www.pcpr.boleslawiec.pl.