Jak informuje Fundacja im. Stefana Batorego, dopisać się do spisu wyborców można na dwa sposoby: w urzędzie lub elektroniczne. Nie warto zwlekać, bo urzędnik musi mieć czas na zweryfikowanie i rozpatrzenie wniosku.
Jak to zrobić w urzędzie?
Wniosek o dopisanie do spisu wyborców trzeba złożyć w urzędzie gminy, w której zamierza się głosować; jest to bezpłatne.
Co powinno znaleźć się we wniosku?
- Obywatel Polski powinien wskazać swoje imię (imiona), nazwisko, imię ojca, datę urodzenia, numer PESEL, adres zamieszkania, a także adres, pod którym czasowo przebywa w dniu wyborów
- obywatel Unii Europejskiej bez polskiego obywatelstwa, który może głosować w wyborach do Parlamentu Europejskiego, powinien podać imię (imiona), nazwisko, imię ojca, datę urodzenia, obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej, numer paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość, adres zamieszkania, a także adres, pod którym czasowo przebywa w dniu wyborów.
Dopisanie do spisu wyborców powinno nastąpić niezwłocznie, jednak nie następuje „od ręki” – urzędnik musi najpierw sprawdzić dane we wniosku. Jeśli wszystko się zgadza, wyborca zostaje dopisany do spisu – jest to jednorazowe i daje prawo głosowania w tych konkretnych wyborach na terenie gminy, w której został złożony wniosek.
Jeśli w przyszłych wyborach też będzie potrzeba głosowania poza miejscem zameldowania, trzeba ponowić całą procedurę lub skorzystać z innego rozwiązania, np. wziąć zaświadczenie o prawie do głosowania albo – jeśli stale mieszka się na obszarze danej gminy – dopisać się do rejestru wyborców. Ujęcie w rejestrze wyborców ma charakter stały i uprawnia do udziału w każdych kolejnych wyborach w miejscu, w którym wniosek o dopisanie został złożony.
Warto przed wyborami upewnić się i sprawdzić w urzędzie gminy, czy faktycznie zostaliśmy uwzględnieni w spisie wyborców. Możemy zrobić to do 20 maja. Jeśli nie zostaliśmy uwzględnieni w spisie wyborców, mamy prawo wnieść reklamację – pisemnie lub ustnie do protokołu. Zostanie rozpatrzona w ciągu dwóch dni.
Jak to zrobić elektronicznie?
Aby skorzystać z możliwości elektronicznego dopisania się do spisu wyborców, trzeba wejść na stronę login.gov.pl. Tutaj do wyboru są dwa sposoby logowania – albo za pomocą profilu zaufanego albo e-dowodu. Po zalogowaniu się należy wypełnić wniosek wraz z podaniem powodu, dla którego chcemy dopisać się do spisu wyborców.
Po wypełnieniu wniosku nastąpi przekierowanie do usługi e-podpis na stronie pz.gov.pl, gdzie należy sprawdzić wniosek i podpisać go elektronicznie (za pomocą: profilu zaufanego, e-dowodu lub kwalifikowanego podpisu elektronicznego). Otrzymamy wówczas potwierdzenie wysłania wniosku na swoją skrzynkę ePUAP i e-mail podany we wniosku.
W razie braków formalnych urzędnik może skontaktować się z nami telefonicznie, pocztą tradycyjną, e-mailem lub przez skrzynkę ePUAP. Warto ją tym czasie sprawdzać częściej dla szybszego załatwienia sprawy.
We wniosku można też zawrzeć prośbę o poinformowanie nas na adres e-maila o dopisaniu do spisu wyborców. Jeśli nie będzie odpowiedzi w ciągu trzech dni, trzeba skontaktować się z urzędem – telefonicznie, osobiście lub za pomocą tzw. pisma ogólnego, czyli formularza na stronie Ministerstwa Cyfryzacji.
Co z mieszkającymi za granicą?
Głosujący za granicą również mogą dopisać się do spisu wyborców i mają na to nieco więcej czasu – do 23 maja włącznie. Wniosek składa się u konsula – ustnie, pisemnie, telefonicznie, telegraficznie, telefaksem. Można to też zrobić w formie elektronicznej za pomocą systemu rejestracji e-wybory.
Co powinno zawierać zgłoszenie?
- nazwisko
- imię (imiona)
- imię ojca
- datę urodzenia
- numer ewidencyjny PESEL
- miejsce pobytu wyborcy za granicą
- numer oraz miejsce i datę wydania ważnego polskiego paszportu (w państwach, w których dowód osobisty jest wystarczającym dokumentem do przekroczenia granicy, w miejsce numeru ważnego polskiego paszportu można podać numer ważnego dowodu osobistego; obywatele Unii Europejskiej niebędący obywatelami polskimi podają dane dotyczące innego ważnego dokumentu stwierdzającego tożsamość)
- miejsce wpisania wyborcy do rejestru wyborców (gmina w Polsce) – w przypadku obywateli polskich czasowo przebywających za granicą albo obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi stale zamieszkujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Czy można dopisać się w dniu wyborów?
Dopisaniem do spisu wyborów zajmuje się wówczas obwodowa komisja wyborcza. Jest to jednak możliwe tylko w następujących przypadkach:
- gdy wyborca okaże w lokalu wyborczym zaświadczenie o prawie do głosowania, uzyskane wcześniej z urzędu gminy, w której wpisany jest do rejestru wyborców lub sporządzonego już na jego podstawie spisu wyborców
- gdy wyborca został pominięty w spisie, pod warunkiem, że udokumentuje, iż stale zamieszkuje na terenie danego obwodu głosowania (przedkładając np. umowę najmu lokalu mieszkalnego); ponadto urząd gminy musi wtedy potwierdzić, że nie otrzymał zawiadomienia o utracie przez takiego wyborcę prawa wybierania lub o wpisaniu go do spisu wyborców w innym obwodzie
- gdy wyborca został skreślony ze spisu wyborców danego obwodu głosowania w związku z wpisaniem go do spisu wyborców w takiej jednostce jak szpital, dom pomocy społecznej czy zakład karny. Jedyne, o czym musi teraz pamiętać, to aby wziąć do lokalu wyborczego dokument opuszczenia takiego miejsca, np. wypis ze szpitala – trzeba będzie to udowodnić
- gdy wyborca przed dniem wyborów został umieszczony w jednostce, o której mowa w punkcie wyżej
- gdy wyborcą jest osoba z polskim obywatelstwem, która stale przebywa za granicą, natomiast w dniu wyborów jest w kraju. Może wziąć udział w głosowaniu na podstawie ważnego polskiego paszportu oraz dokumentu poświadczającego, że staje mieszka za granicą (np. karta stałego pobytu lub dowód zatrudnienia).