– Od ponad 10 lat wolontariusze z Bolesławca wyjeżdżają na tereny położone za wschodnią granicą Polski, a zamieszkałe przez Polaków, w celu ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego, a konkretnie miejsc pochówku Polaków. Porządkowali już cmentarze w Ukrainie, Mołdawii, Rumunii, Kazachstanie i Litwie – informuje Barbara Smoleńska prezes bolesławieckiego oddziału Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich.
I dodaje: – W tym roku po raz kolejny pojadą do Wilna, aby kontynuować prace porządkowe na cmentarzu na Nowej Rossie. Do pracy przygotowuje się 18 osób: młodzież z Zespołu Szkół Mechanicznych i Zespołu Szkół Budowlanych oraz członkowie Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich Oddział w Bolesławcu.
W dniach 15–21 lipca będą pracowali na cmentarzu, poznawali historię Wileńszczyzny oraz rozwijali umiejętności psychospołeczne, takie jak: budowanie relacji, rozwiązywanie konfliktów oraz adaptację do różnorodnych sytuacji.
Na realizację projektu Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich pozyskało 60 tysięcy zł dotacji z Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika. Partnerami projektu są Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą w Wilnie oraz Dom Kultury Polskiej w Wilnie.
Cmentarz Na Rossie w Wilnie został założony w 1801 roku. Tworzą go: Stara Rossa, Nowa Rossa i Cmentarzyk Wojskowy z mauzoleum Matka i Serce Syna. Cmentarz na Rossie w 1965 roku zamknięto dla pochówków, a w 1969 roku wpisano do rejestru zabytków. Nowa Rossa znajduje się na wschód od Starej Rossy, pochowani są tam mieszkańcy Wilna oraz żołnierze polegli w latach 1919–1920. Mogiły żołnierzy tworzą część nazywaną Cmentarzem Wojskowym Polsko-Litewskim, spoczywają tam m.in. członkowie Samoobrony Wileńskiej. Pierwsze pochówki na terenie Nowej Rossy miały miejsce od około 1847 roku. Jednak do początku wieku XX cmentarz nie był uporządkowany, nie był też zaznaczany na mapach Wilna. Nowa część cmentarza jest młodsza od starszej o 50 lat. Jest mniejsza, bo zajmuje teren ok. 4,6 ha (całość stanowi 10,8 ha), pomniki nagrobne są mniej okazałe, a osoby, które tu spoczywają, to przeważnie zwykli mieszkańcy dawnego Wilna.
Barbara Smoleńska: – Realizacja projektu na cmentarzu Na Rossie będzie miała ogromny potencjał edukacyjny i wychowawczy. Wyzwoli pozytywne emocje oraz wpłynie na wzrost kompetencji uczestników projektu. Wzrośnie również ich wiedza na temat polskiej spuścizny kulturowej znajdującej się na Wileńszczyźnie.
Odbyły się już 2 szkolenia przed wyjazdem. Pierwsze prowadzili: historyk sztuki dr Bartłomiej Gutowski oraz Aleksandra Dąbkowska, pracownicy Instytutu Polonika w Warszawie, którzy przyjechali specjalnie do Bolesławca, aby przeszkolić wolontariuszy. Drugie szkolenie przeprowadziła sama B. Smoleńska.
Wszystkie działania w projekcie będą nastawione na aktywność wolontariuszy. Każdy dzień wypełniony będzie pracą na cmentarzu oraz zwiedzaniem Wilna i okolic. Program zwiedzania powiązany zostanie m.in. z realizowanymi przez towarzystwo działaniami pn. „Kresowi patroni bolesławieckich ulic”. Szefowa organizacji: – Zwiedzimy miejsca związane z Adamem Mickiewiczem, Juliuszem Słowackim, Józefem Piłsudskim, Emilią Plater i Franciszkiem Żwirką.
Będąc w drodze do Wilna, 14 lipca wolontariusze wezmą udział w uroczystości odsłonięcia pomnika „Rzezi Wołyńskiej” w Domostawie, gmina Jarocin.
