Pomysł utworzenia Izby Pamięci w kazamatach bolesławieckiego domu kultury zrodził się, gdy pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej we Wrocławiu natrafili w pobliżu MDK na szczątki ludzkie.
Aby ocalić od zapomnienia miejsce prześladowań i męczeństwa mieszkańców naszego powiatu, starosta Cezary Przybylski, po rozmowie z Krzysztofem Szwagrzykiem z IPN-u, postanowił utworzyć w piwnicach domu kultury Izbę Pamięci. Kazamaty obecnego MDK kryją wiele tajemnic. W czasie II wojny światowej znajdowała się tam siedziba gestapo, a po wojnie – do ok. 1950 r. – Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Znakomicie zachowane napisy na ścianach, daty, rysunki, imiona i nazwiska wydają się potwierdzać, że w piwnicach osadzano więźniów politycznych, członków antykomunistycznego ruchu oporu.
W piwnicach obecnego domu kultury nie przeprowadzono żadnych remontów, które mogłyby zatrzeć ślady przeszłości. Nadal znajdują się tam metalowe drzwi z numerami cel, kraty w oknach czy łaźnia dla więźniów. Jak napisał Krzysztof Szwagrzyk: „zarówno stan zachowania piwnic aresztu, jak i skala odkrycia – pozwalają na stwierdzenie, że budynek przy ulicy Grunwaldzkiej 5 należy do unikatowych pod tym względem na terenie całego Dolnego Śląska i Opolszczyzny”.
Cezary Przybylski koncepcją budowy Izby Pamięci chce zainteresować organizacje kombatanckie, harcerskie. Starosta liczy również, że w przedsięwzięciu wezmą udział historycy.
We wniosku do Andrzeja Przewoźnika, sekretarza Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, dyrektor MDK Ewa Lijewska zwróciła się o wsparcie finansowe w wysokości 80 tys. złotych. Dzięki tym środkom planuje się m.in.:
- remont klatki schodowej prowadzącej do Izby Pamięci
- osuszenie i oczyszczenie piaskowca
- wykonanie instalacji nawiewno-wywiewnej
- przygotowanie ekspozycji oraz zakup odpowiedniego wyposażenia
- zabezpieczenie śladów, a w szczególności napisów na ścianach, szklanymi płytami
- oświetlenie cel i korytarza
- wykonanie tablicy pamiątkowej.
Wniosek został bogato udokumentowany m.in. opinią wrocławskiego IPN-u, licznymi zdjęciami oraz artykułami zmieszczonymi w prasie.
(informacja Starostwo Powiatowe/GA)