Nowy budynek zapewni optymalne warunki dla przechowywania i udostępniania dokumentów historycznych. Stanie się także miejscem wystaw, zajęć edukacyjnych oraz działalności naukowej związanych z historią miasta i regionu.
Oddział wrocławskiego archiwum w Bolesławcu powstał 1 grudnia 2014 r. w miejsce oddziału w Lubaniu, którego infrastruktura okazała się niewystarczająca dla zapewnienia odpowiednich warunków dla przechowywania i udostępniania zbiorów. W 2013 r. rozpoczęto prace remontowo-budowlane w zabytkowym budynku przy ul. Bankowej, przekazanym przez władze samorządowe powiatu bolesławieckiego. Środki na inwestycję w wysokości 2,85 mln zł zapewniło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Mimo że placówka w Bolesławcu jest najmniejszym spośród oddziałów archiwum wrocławskiego – obok Jeleniej Góry, Kamieńca Ząbkowickiego i Legnicy – jej zbiory, powstałe na przestrzeni prawie siedmiu stuleci, stanowią niezwykle cenne i unikatowe źródło historii Górnych Łużyc.
Do najcenniejszych należą dokumenty dotyczące Związku Sześciu Miast Łużyckich, losów obywateli polskich przybyłych do powiatu bolesławieckiego z Jugosławii w 1946 r. oraz związane z okresem „pionierskim” zagospodarowania Ziem Zachodnich po II wojnie światowej. Ponadto zasób placówki tworzy dokumentacja wytwarzana w wyniku działalności instytucji samorządowych, działających na terenie powiatów: bolesławieckiego, lubańskiego i zgorzeleckiego. Zbiory, szczególnie dawne akta miast i stanu cywilnego, są sukcesywnie digitalizowane i udostępniane online na stronach: www.archeion.net i www.ap.wroc.pl.
Nowa siedziba archiwum posiada powierzchnię magazynową obliczaną na 4,5 km półek, co pozwoli placówce na planowe przejmowanie dokumentów z instytucji samorządowych, wymiaru sprawiedliwości i instytucji życia gospodarczego, ale także przekazywanych przez stowarzyszenia i osoby prywatne w postaci spuścizn.
Znajduje się tu także czytelnia wyposażona w łącze WiFi oraz duża sala, z zachowanym oryginalnym sklepieniem barokowym, w której będą odbywały się wystawy, konferencje oraz spotkania dla mieszkańców Bolesławca i regionu, w tym zajęcia edukacyjne dla młodzieży.
Nowa siedziba umożliwi także lepsze warunki dla współpracy placówki z instytucjami zagranicznymi, m.in. z archiwami saksońskimi i czeskimi, wpisując się w działalność naukową i kulturalną Euroregionu Nysa. W najbliższym czasie planowane jest zorganizowanie spotkania w ramach Związku Sześciu Miast Łużyckich.
Uroczystość otwarcia Archiwum w Bolesławcu uświetni także wystawa, na której zaprezentowane zostaną najcenniejsze materiały z tamtejszego zasobu, w tym księgi meldunkowe i akta stanu cywilnego, które wzbudzają największe zainteresowanie badaczy. Zobaczyć będzie można także prawdziwe cymelia:
- nadanie herbu dla miasta Lubania przez Ferdynanda, król Czech i Węgier 17.XII.1541
- Kronikę miasta Lubania, której zapisy odnoszą się do lat 992-1630
- Księgę zapisów handlowych miasta Zgorzelca z lat 1315-1416
- Księgę rachunków kasy miejskiej w Bolesławcu z lat 1766-1768
- Księgę główną ruchu ludności w Bolesławcu z lat 1945-1946
- wiele innych unikatowych archiwaliów.
Wystawa zostanie udostępniona dla zwiedzających od 20 października br. – od poniedziałku do piątku w godz. 9-15, wstęp jest wolny.
Oddział Archiwum w Bolesławcu ułatwi mieszkańcom Bolesławca i całego regionu dostęp do unikatowych źródeł archiwalnych, dając możliwość rozwijania zainteresowań bogatą przeszłością ich rodzinnych stron. Szczególnie młode pokolenie będzie miało szansę poznać wydarzenia, jakie rozgrywały się w minionych stuleciach, ale i w czasach najnowszych.
Inwestycja w Bolesławcu wpisuje się w program unowocześnienia bazy materialnej archiwów państwowych, w ramach którego oddano już do użytku nowoczesne obiekty w Gorzowie Wielkopolskim, Radomiu, Zielonej Górze, Gdańsku i Bielsku-Białej. W najbliższych latach powstaną kolejne: w Rzeszowie, Krakowie, Białymstoku.
Adam Baniecki – kierownik Oddziału w Bolesławcu/ii