Przyczyna wypadku leży zwykle po stronie kierującego pojazdem, ale niekiedy, to piesi przyczyniają się swoim zachowaniem do zwiększenia zagrożenia. Czy zatem potrąconemu na drodze pieszemu zawsze należy się odszkodowanie z OC pojazdu? Oto sześć najważniejszych wskazówek.
1. Kiedy pieszy dostanie odszkodowanie za potrącenie przez samochód
Kodeks Cywilny (art.436) jasno określa, że posiadacz pojazdu, na zasadzie ryzyka, odpowiada za szkodę wyrządzoną osobie pieszej. W takim razie kierowca prawie zawsze będzie odpowiedzialny za potrącenie. „Prawie”, ponieważ nieliczne przesłanki mogą go z tego zwolnić. Jest to siła wyższa, wyłączna wina poszkodowanego lub całkowita wina osoby trzeciej.
Zgodnie z zasadą ryzyka - pieszy, który doznał uszczerbku na skutek wypadku z udziałem pojazdu, nie ma obowiązku udowadniania winy kierowcy. To prowadzący pojazd musiałby udowodnić swoją niewinność.
2. Sprawcy zdarzenia nie ustalono lub nie posiadał ważnej polisy OC – kto wypłaci odszkodowanie
Jeżeli do wypadku doszło na terytorium Polski, roszczenie zostanie zaspokojone przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG). Sprawca zdarzenia nie pozostanie bezkarny. Jeżeli zostanie on ustalony lub był znany, ale nie posiadał ważnej polisy OC, UFG zwróci się do niego o zwrot poniesionych kosztów.
3. Kierowca pojazdu, który potrącił pieszego, był nietrzeźwy
Towarzystwo ubezpieczeniowe, w którym zostało wykupione OC pojazdu jest zwolnione z odpowiedzialności za szkodę, jeżeli została ona spowodowana przez nietrzeźwego kierowcę. Kto zatem wypłaci pieszemu należne odszkodowanie? Otóż ubezpieczyciel sprawcy nie pozbawi poszkodowanego pomocy finansowej. Po wypłacie należnego świadczenia zwróci się jednak do sprawcy zdarzenia z regresem, czyli poprosi go o zwrot wszystkich poniesionych kosztów.
Przy okazji rozpatrywania dwóch ostatnich punktów, nasuwa się oczywisty wniosek: lepiej wykupić tanie OC, niż pozostawać bez niego. Udowodnienie niewinności kierowcy po potrąceniu pieszego jest bardzo trudne, a odpowiednia instytucja (towarzystwo lub UFG) i tak poprosi o zwrot wszystkich kosztów, które – zakładając czarny scenariusz - mogą nawet stanowić wielokrotność jego rocznych dochodów.
4. Pieszy był pijany, ale prawidłowo przechodził przez jezdnię
Ten temat budzi zawsze najwięcej kontrowersji, dlatego poprosiliśmy o radę specjalistę w dziedzinie ubezpieczeń komunikacyjnych:
Zmniejszenie lub odmowa wypłaty odszkodowania z OC sprawcy pojazdu jest możliwa tylko wtedy, gdy nietrzeźwy pieszy sam spowoduje wypadek, a kierowca pojazdu w żaden sposób nie naruszy przepisów drogowych – mówi Magdalena Drozd z Okurka.pl (Okurka.pl to internetowa porównywarka OC i AC kilkunastu towarzystw ubezpieczeniowych).
Zatem, jeżeli pieszy był pijany, ale prawidłowo przechodził przez jezdnię na oznakowanym przejściu dla pieszych i został w tym czasie potrącony przez samochód, może bez obaw wnioskować o wypłatę odszkodowania.
5. Czy trzeba czekać na prawomocny wyrok, gdy sprawa karna jest w toku
Skoro posiadacz pojazdu odpowiada za potrącenie pieszego na zasadzie ryzyka, jego wina nie stanowi warunku odpowiedzialności cywilnej. Nawet późniejsze uniewinnienie domniemanego sprawcy nie blokuje poszkodowanemu możliwości ubiegania się o odszkodowanie od jego ubezpieczyciela. Towarzystwo ubezpieczeniowe powinno więc podjąć odpowiednie działania w sprawie, niezależnie od prowadzonego postępowania karnego.
6. Z jakimi roszczeniami może zwrócić się do ubezpieczyciela potrącony przez samochód pieszy
Powszechna wiedza ogranicza się do stwierdzenia, że potrącony pieszy otrzyma wyłącznie pieniężne zadośćuczynienie za doznaną krzywdę po szkodzie osobowej. Tymczasem katalog świadczeń jest znacznie szerszy i może obejmować np. zwrot kosztów za: leczenie i rehabilitację, opiekę medyczną, odpowiednie żywienie, transport poszkodowanego i jego bliskich, przystosowanie mieszkania do nowych potrzeb czy przygotowanie do wykonywania zawodu. Oczywiście można również wnieść o wypłatę renty wyrównującej oraz zwrot utraconych dochodów za okres niesprawności po wypadku, który uniemożliwiał wykonywanie pracy.
*źródło: raport Komendy Głównej Policji „Wypadki drogowe w Polsce w 2014 roku”