Wystawa

Reklama

W Muzeum Ceramiki, Oddziale Historii Miasta przy ul. Kutuzowa 14 od 20 grudnia 1996 roku do 5 lutego br. czynna była niezwykle interesująca wystawa zatytułowana: "Wrocław i Bolesławiec, metropolia – prowincja?". Tytuł nieco prowokujący do rozważań (Wrocław na pocz. XlXw. liczył 65 tys. mieszkańców, natomiast Bolesławiec tylko 3534 mieszkańców), miał zainteresować zwiedzających analogią istotnych przemian architektoniczno-urbanistycznych w II połowie XIX wieku i na początku XX wieku, jakie były przeprowadzone w obu ośrodkach. W tym czasie przeprowadzano bardzo ważne przeobrażenia wielu miast europejskich, modernizując je zgodnie z ówczesnymi trendami w architekturze. Analogię można przeprowadzać również dlatego, że oba miasta pozostawały pod wpływem jednego z najlepszych ośrodków twórczych w ówczesnej Europie, mianowicie Królewskiej Akademii Budowlanej w Berlinie, która jednocześnie sprawowała patronat nad urzędami architektów miejskich Wrocławia i Bolesławca. Zaangażowano dobrych artystów, projektantów i zmiany zaczęto od uporządkowania Rynku, będącego dotychczas skupiskiem bud rzemieślniczych, straganów. Świadoma postawa magistratu i samych mieszczan dążących do upiększenia miejsca swego zamieszkania spowodowała wykupienie owych bud i straganów, aby ułatwić komunikację w centrum, poprawić estetykę Rynku poprzez remont Ratusza, zmianę wystroju kamienic na nowoczesne witryny, zabytkowe portale wykupione od właścicieli kamieniczek wmurowano w elewację Ratusza. Zadbano o przebudowę narożnych kamienic (u wylotu ul. Prusa, Daszyńskiego, Mickiewicza), potem zaczęto przebudowę Przedmieścia, budując reprezentacyjne kamienice czynszowe (we Wrocławiu ul. Świdnicka, w Bolesławcu ul. Daszyńskiego, Mickiewicza). Powstały nowe dzielnice willowe, tzw. West Endy (we Wrocławiu willa Eichborna przy ul. Kościuszki, w Bolesławcu ul. Komuny Paryskiej, Górników), zameczki i pałacyki wraz z założeniami parkowo-ogrodowymi (Wrocław – Świniary, Bolesławiec – Zamek Woliera, obecnie Zespół Szkół Specjalnych przy ul. Zgorzeleckiej). Niedaleko stawu powstała synagoga (projekt Zschetzchingka, a jego romańsko-bizantyjski styl przypominał i nawiązywał do wrocławskiego projektu Opplera). Przy Promenadzie powstał staraniem Kesslera kompleks łaźni w 1894/95 równolegle z pierwszą tego typu budowlą we Wrocławiu już dziś nieistniejącą, natomiast bolesławiecka ocalała i została przebudowana. Etapy tej przebudowy widać na starych zdjęciach bolesławieckich. Przy Promenadzie powstaje też wysoko ocenione przez śląskich historyków sztuki gimnazjum, dziś budynek Sądu, wg planów Oppermanna, aula tego gimnazjum należała do najciekawszych na Śląsku.
W tym czasie powstało dużo miejsc rekreacyjnych, restauracji, kortów tenisowych, kręgielni i strzelnic. Reprezentacyjnym kompleksem dla Wrocławia była restauracja Haasego w parku Południowym, mniejszymi jego odpowiednikami, choć nie mniej atrakcyjnymi, był Leśny Zamek, Szwajcarka, Tivoli czy też kawiarnia przy ul. Kutuzowa w Bolesławcu. Różnego rodzaju święta były okazją do dekorowania miast – prezentowane zdjęcia ukazywały wrocławski plac Kościuszki w czasie powitania cesarza Wilhelma 11 oraz bolesławiecki Rynek podczas miejskiego święta cechowego.
W II połowie XXw. budowano obszerne, funkcjonalne budynki szpitalne poza miastem – z tego okresu pochodzi bolesławiecki kompleks szpitalny wg projektu Schillera, który wyprzedził o kilkanaście lat tego typu obiekty we Wrocławiu (szpital przy ul. Tysiąclecia w Bolesławcu w 1858-63). Wrocławskie rozwiązania mostów były wzorem dla nowoczesnej konstrukcji na Bobrze wykonanej w 1920 roku przez architekta Spohna. Wiadomości dotyczące architektury i urbanistyki Wrocławia zaczerpnięto z publikacji mgr Iwony Binkowskiej z Gabinetu Grafiki Biblioteki Uniwersyteckiej z Wrocławia. Wrocławska część prezentowana na wystawie pochodziła ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej i obejmowała 44 zdjęcia z przełomu XIX/XX wieku i 3 zdjęcia z Gabinetu Śląsko-Łużyckiego. Natomiast bolesławiecka 150 ze zbiorów własnych Muzeum oraz ze zbiorów prywatnych użyczonych do ekspozycji. Dzięki życzliwości: Z. Mireckiego, E. Miżdala, A. Rejwerskiego, M. Szczepańskiej, J. Leszczyńskiego, R. Pomichtera można było w miarę wyczerpująco zaprezentować temat założony i przygotowany merytorycznie przez mgr Annę Bober, pracownika Muzeum. Plastycznie przygotował ekspozycję art. pl. Zbigniew Zieliński.
W założeniu autorów wystawy przyświecała myśl, aby zwiedzającym pokazać, jak kiedyś dbano o wizerunek miasta, jakie aspiracje kierowały decyzjami ówczesnych władz miasta i jak wiele dokładano starań, by Bolesławiec dorównywał ówczesnym metropoliom.
Dyrektor Muzeum Ceramiki mgr Teresa Wolanin

Reklama