Z dziejów miasta. Kutuzow cz. 2

Reklama

1. IX. w obecności Schaedowa i Schinkla ustawiono pomnik w Rynku u wylotu ulicy Górnej (Sierpnia 80), ważył 600 cetnarów (30 t) i był wysoki na 12,24 m. Na płd. stronie złotymi literami napisano dedykację od Fryderyka Wilhelma III: "IHM WIDMETE DIESS EINFACHDENKMAL. FRIEDRICH WILHELM DER DRITTE" (Jemu poświęcam ten prosty pomnik. Fryderyk Wilhelm III). Na płd. stronie kolumny napisano: Bis hieher fuehrte Fuerst Kutuzow von Smoleńsk die siegreichen Fortschritte der russischen Heerschaaren, als Tod seinem ruhmvollen Leben ein Ziel setzte. Er war der Befreier seines Vaterlandes. Er war es, der den Weg bahnte zur Befreier der Volker" (Dotąd prowadził książę Kutuzow Smoleński swoje rosyjskie oddziały, które odnosiły zwycięstwa dopóki śmierć jego sławne życie nie dosięgnęła. On był wyzwolicielem swojej ojczyzny. On był tym, którego droga prowadziła do oswobodzenia ludzi. Niech będzie błogosławiona święta pamięć bohatera). Na zachodniej ścianie kolumny umieszczono spis odznaczeń, a w dole datę urodzin i śmierci. Wszystkie napisy na pomniku są zredagowane w dwóch językach niemieckim i rosyjskim i zlokalizowane po przeciwnych stronach. Jak wspomniałem pierwotnie postument stał w Rynku, gdzie zwrócił uwagę przejeżdżającego przez Bolesławiec Hrabiego Fryderyka Skarbka profesora Uniwersytetu Warszawskiego i uczestnika Powstania Listopadowego. Pisał on: "W tym ostatnim miasteczku widać jeszcze bardzo ślady wojny, nie tak dalece w zubożeniu mieszkańców, jak w pomnikach po wojnie postawionych i kulach tkwiących w ścianach wielu domów. Największą teraźniejszą Rynku ozdobą jest obelisk na pamiątkę ks. Kutuzowa wystawiony w roku 1893, decyzją władz miasta przeniesiono go na miejsce, gdzie stoi do dzisiaj. Uczyniono to z przyczyn politycznych, nie zaś jak usiłowano tłumaczyć z powodu trudności komunikacyjnych w Rynku. Pomnik symbolizował przyjaźń rosyjsko-pruską, zaś w 1890 po śmierci Bismarcka Rosja przeorientowała swoją politykę i w 1892 zawarła konwencję wojskową z Francją w Petersburgu skierowaną przeciwko Niemcom. Rok później pomnik przeniesiono. Michał Iłłarionowicz Goleniszczew-Kutuzow książę Smoleński jest znany przede wszystkim jako głównodowodzący spod Austerlitz i zwycięzca Napoleona. Sadzę, że wiele osób nie zdaje sobie sprawy z negatywnej roli jaką odegrał Kutuzow w historii Polski. W latach 1764-67 przebywał w Polsce razem z wojskami rosyjskimi kontrolującymi państwo polskie. W 1768 roku brał udział w tłumieniu Konfederacji Barskiej i najprawdopodobniej w wojnie 1792 oraz pacyfikacji Insurekcji Kościuszkowskiej. Został faworytem gen. Suworowa znanego m.in. z rzezi warszawskiej Pragi. W czasie wojny rosyjsko-tureckiej 1787-91 sprawował pieczę nad polskimi ziemiami na wschód od rzeki Bug. W pierwszych latach XIX wieku pełnił funkcję generała-gubernatora w Wilnie. W czasie wojen napoleońskich Kutuzow był wrogiem polskiej państwowości.
Post scriptum
Ze zdziwieniem przeczytałem artykuł pana Longina Łukawskiego w "Słowie Polskim" z 6.1.1994 r., dotyczący pominka Kutuzowa. Autor chce promować Bolesławiec przy pomocy postaci Kutuzowa, a przeszkodę prowadzenia tejże promocji widzi w "świadomości znacznej części bolesławieckiej elity intelektualniej". Sądzę, że nie należy niszczyć historycznych śladów po Kutuzowie, jednakże pomysł reklamowania polskiego miasta przy pomocy carskiego marszałka jest kompletnym nieporozumieniem. Argumenty można mnożyć. Co do "świadomości", to uważam, iż ma się ona znacznie lepiej od świadomości historycznej autora. Medice cura te ipsum.

Reklama