Gierałtów to rozległa miejscowość o nieco rozproszonej zabudowie, położona około 220 m n.p.m. Do 1945 roku funkcjonowała pod niemiecką nazwą Gersdorf am Queis. Pierwsze wzmianki historyczne o wsi pochodzą z XIV wieku.
W środkowej części osady znajduje się kościół św. Antoniego, który został wzniesiony w XV wieku. W 1701 roku została dobudowana wieża, która następnie została rozebrana pod koniec pierwszej połowy XX w. Świątynia w latach 1780-81 została gruntownie przebudowana i dostosowana do potrzeb ewangelików. We wnętrzu możemy podziwiać kamienną chrzcielnicę, organy oraz część wystroju przywiezionego po 1945 r. przez ludność przybyłą ze Świrza (dawne Kresy Wschodnie), do którego zaliczymy rzeźbę Chrystusa Zmartwychwstałego, obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, stacje drogi krzyżowej oraz relikwiarz. Na zewnętrznych murach kościoła pozostały epitafia upamiętniające dawnych mieszkańców.
W osadzie znajdował się piękny pałac, w którego murach gościły największe osobistości tamtych czasów, m.in. niemiecki kompozytor romantyczny Richard Wagner i duński bajkopisarz Hans Christian Andersen. Niestety, do naszych czasów przetrwał tylko jego fragment i park pałacowy z liczącym ponad 115 lat klonem srebrzystym.
Gierałtów w swojej historii był własnością wielu znakomitych rodów, m.in. Penzingów z Pieńska, Rechenbergów z Osiecznicy i Kliczkowa, a w jego okolicach były bogate pokłady kwarcytu, który wydobywano i przetwarzano w miejscowej fabryce, zapewniając pracę okolicznym mieszkańcom.
W okresie międzywojennym osada słynęła z pysznego piwa, serwowanego w lokalnym browarze. Po zakończeniu II wojny światowej nastąpiła wymiana ludności z niemieckiej na polską. Do dawnego Gersdorf przybyła ludność ze Świrza, który w okresie II Rzeczypospolitej był siedzibą gminy w województwie tarnopolskim.
W pierwszych latach powojennych Gierałtów zwano Starą Zarudą lub Przyborskiem. Dziś miejscowość zamieszkuje około 1200 mieszkańców, a my możemy podziwiać architekturę dawnego Gierałtowa na starych kartach pocztowych.
Sebastian Zielonka – historyk, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego. Specjalizacja: archiwistyka i dokumentalistyka konserwatorska. Interesuje się historią regionu i życia społecznego Europejczyków w XX wieku. W wolnym czasie podróżuje.
Źródła: W. Bena, A. Paczos, Z biegiem Kwisy, Lubań 2009; Dolny Śląsk – monografia historyczna, pod red. W. Wrzesińskiego, Wrocław 2006.