Dwoje nauczycieli z Zespołu Szkół Handlowych i Usługowych co roku organizuje cykle wykładów i spotkań na ważne społeczne tematy. – Dziesięć lat temu zaintrygował nas temat protestu przeciw budowie schroniska dla osób chorych na AIDS – mówi Elżbieta Gawlik-Jakubiak. – Wraz z Dariuszem Ratajem postanowiliśmy poruszyć ten temat w szkole, oswoić z nim uczniów. Tak powstał pomysł cyklicznych wykładów.
W tym roku obejmuje on cykl spotkań. Tematyka jest różnorodna: powrócił temat zakażenia wirusem HIV, było spotkanie z pracownikami hospicjum, będzie też spotkanie z terapeutą od uzależnień. Tematem, który cieszył się dużym zainteresowaniem młodzieży, był problem prostytucji nieletnich. Wykład na ten temat przygotowała Teresa Rudzińska, pedagog i dyrektorka Przychodni Pedagogiczno-Psychologicznej.
– To bardzo trudny temat o którym się praktycznie nie dyskutuje – mówi Gawlik-Jakubiak. – Zainspirowała nas kampania Fundacji Dzieci Niczyje przeciw dziecięcej prostytucji na polsko-ukraińskich mistrzostwach Europy w piłce nożnej. Na to zagrożenie trzeba dzieci uczulić – dodaje.
Na naszych łamach poruszaliśmy temat prostytucji nieletnich w artykułach: "Blachary, nie galerianki" oraz "Wyprzedaż na małolaty".
Być jak galerianka
Teresa Rudzińska przygotowała wykład, posługując się fragmentami filmu „Galerianki”. To historia skromnej, mądrej dziewczyny, która na skutek namowy koleżanek i własnych wyborów zaczęła sprzedawać swoje ciało za drobne sumy i prezenty kupowane w galeriach handlowych.
O filmie wielu uczniów słyszało, ale niewiele osób go obejrzało. Prelekcja miała przede wszystkim na celu wyjaśnienie mechanizmów, które spowodowały, że główna bohaterka została galerianką.
Każda z bohaterek filmu jest inna. Czarny charakter – Milena – to według Rudzińskiej bardzo samotna dziewczyna, opuszczona przez rodziców i rodzinę. Wokół niej jest pustka. Blond to dziewczyna opóźniona w rozwoju, która daje się wszystkim wykorzystywać. Kaja „Gruba” to dziewczynka mocno zakompleksiona, dla niej kontakty seksualne to sposób na dowartościowanie się.
Ala, główna bohaterka, to skromna, inteligentna uczennica. Outsider w klasie, bez koleżanek, bez akceptacji. Wyróżniająca się tanim i niemarkowym ubiorem oraz starą komórką. Jej koleżanki różnią się od niej pozorną pewnością siebie, są akceptowane w grupie i noszą drogie, modne ciuchy. Ala do nich lgnie. Ale nic nie zwiastuje, że świat galerianek ją wciągnie. Szczególnie, że poznaje rówieśnika. Miły kolega z klasy jest nią wyraźnie zainteresowany.
Dwa zbliżenia
Teresa Rudzińska zwróciła uczniom uwagę na moment przełomowy, który jej zdaniem złamał w dziewczynie wszystkie tamy i spowodował jej przemianę. Było to niefortunne przyłapanie matki na zdradzie ojca. Ala weszła niespodziewanie do kuchni, gdzie jej mama obściskiwała się z kochankiem. Wtedy w dziewczynce zapadła decyzja, że odbędzie swój pierwszy stosunek za pieniądze z dorosłym mężczyzną nastręczonym przez Kaję.
Ala przeobraża się w kuszącą lolitkę, ale też przeżywa głęboko upokorzenie, niechęć do samej siebie i poczucie winy. Podejmuje też coraz gorsze decyzje. Spotyka się z zakochanym w niej koledze z klasy. Chce go uwieść, a kiedy chłopiec po kilku pieszczotach nie jest w stanie odbyć stosunku, dziewczyna bezlitośnie go wyśmiewa.
– Pierwsze zbliżenie z dorosłym mężczyzną jest brutalnym gwałtem na psychice dziewczyny – wyjaśniała na wykładzie Rudzińska. – Drugie zbliżenie, z równolatkiem, polegające na dotykaniu, pieszczotach to jedyny naturalny dla nastolatków kontakt. Zgodny z ich rozwojem psychicznym.
Ciało jest towarem
Prelegentka poruszyła też problem traktowania własnego ciała jako towaru, który można sprzedać dowolnemu klientowi, jeśli ten zdecyduje się lepiej czy gorzej zapłacić.
– Osoba zgwałcona musi przestać czuć, by nie odczuwać obrzydzenia i poniżenia – wyjaśniała Rudzińska. – Traci szacunek do samej siebie i często znieczula się alkoholem lub narkotykami. Problem gwałtu i prostytucji dotyka w tym samym stopniu mężczyzn i kobiety – dodała pedagog.
Statystyki, które podała prelegentka, wyglądają źle (co 10 studentka ma sponsora, galeriankami są coraz młodsze dzieci: 13-14 letnie). Co czwarty gimnazjalista zna kolegę lub koleżankę, którzy się prostytuują. Coraz więcej nastolatków ogłasza się w Internecie, oferując swoje ciała sponsorom. Dziewczęta licytują swoje dziewictwo.
– Filmowa Ala za swoje ciało, godność, za swoją czystość otrzymała 20 zł – mówiła Rudzińska. – Chciałabym, aby na zakończenie naszego spotkania zostawić was z refleksją i pytaniem: ile jesteście warci? I byście pamiętali o konsekwencjach waszych czynów. W życiu, jak w tańcu, każdy krok ma znaczenie – zakończyła swój wykład prelegentka.
(informacja: Grażyna Hanaf)