Halloween (celtyckie święto hucznie obchodzone w USA i Anglii) budzi w Polsce duże kontrowersje. Krytykujący święto najczęściej używają „piekielnych” argumentów. Niewinna zabawa w „cukierek albo psikus” ma być pierwszym krokiem do późniejszych mszy satanistycznych, okultyzmu oraz czczenia szatana.
Pogańscy Celtowie i pogańscy Słowianie w bardzo podobny sposób czcili duchy zmarłych. Wierzono, że są szczególne dni, w których zmarli zstępują na ziemię. Powracają do swych dawnych miejsc zamieszkania i odwiedzają żyjących.
Celtowie w tym czasie gasili w domach ogień pod piecem, kaganki i pochodnie, żeby ich domy wyglądały na zimne i niegościnne. Poza domem wystawiali żywność dla duchów. Każdy kto nie nakarmił ducha, mógł się narazić na jego zemstę.
Słowianie świętowali Dziady – czas, gdy świat żywych i martwych dzieliła cienka granica. W noc Dziadów zapewniali duchom przodków strawę i napitek, a przede wszystkim ciepło ognisk. Wskazywali też zagubionym duchom drogę do Nawii (dzisiejsze Niebo).
Kościół Katolicki zaakceptował jesienne święto duchów i wyznaczył mu konkretną datę w kalendarzu, 2 listopada (Zaduszki). Jeszcze przed II Wojną Światową gospodarze na wsiach w Dzień Zaduszny przywozili na wozie bochenki chleba żytniego i pszennego i rozdawali go na cmentarzach ubogim. Warunkiem było odmawianie przez biedaków pacierzy za dusze zmarłych wskazanych im z nazwiska lub imienia.
W XIX wieku (na wschodnich krańcach Polski) odprawiany był obrzęd ku czci zmarłych, zwany „Dziadami”. Wyobraźnia ludowa w tym dniu tak dalece ożywiała zmarłych, że stawiano na grobach nie tylko pieczywo, ale i kaszę, miód oraz jajka i urządzano na grobach ucztę, w której brali udział krewni zmarłego. W tę jedną, jedyną noc duchy powracały do żywych. Zostawiano im na noc otwarte furtki i uchylone drzwi, aby mogły bez najmniejszych przeszkód przekroczyć progi swych dawnych domów.
Dzień Zaduszny i Wszystkich Świętych mają swoje korzenie w dawnych wierzeniach, czy komuś się to podoba, czy nie. To nie jest jedynie katolicka tradycja. Czczenie duchów zmarłych jest tradycją starą, jak człowiek. Ludzie przez wieki wierzyli w różnych bogów i tworzyli różne religie. Okruchy dawnych wierzeń można szanować, jak własnych przodków.
(informacja: Grażyna Hanaf)